TBMM Başkanlık Divanı üyesi CHP Giresun Milletvekili Necati Tığlı, Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda Azerbaycan’dan gümrük muafiyeti sağlanarak çay ithalini Meclis gündemine taşıdı.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi veren CHP’li Tığlı, Türkiye’de üretilen çayın yüksek üretim maliyetleri karşısında, çoğu az gelişmiş ya da gelişmekte olan diğer üretici ve ihracatçı ülkelerin, düşük girdi maliyetleri ve işçilik karşısında dış pazarda yeterince rekabet edememesi ve ihracatta istenilen düzeyde pay sahibi olamamasına dikkat çekti.
KAÇAK ÇAY TÜKETİCİNİN, İTHAL ÇAY ÜRETİCİNİN SAĞLIĞINI BOZUYOR
2 Mart 2021 31411 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 1 Mart 2021’de 3583 sayılı Azerbaycan Cumhuriyeti Menşeli Bazı Ürünlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkındaki Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda bazı ürünlerde ithalat gümrük vergisi muafiyetini içeren ürünler arasında Çay’a da yer verildiğini ifade eden Giresun Milletvekili Tığlı, soru önergesinde şu görüşlere yer verdi;
“Karar doğrultusunda Azerbaycan’dan 300 ton fermente edilmiş ve 3 kiloyu geçmeyen hazır ambalajlarda siyah çay ithal edileceği görülmektedir.
Ülkemizde özel sektörün çay ithal etmesinde herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Geçtiğimiz yıllarda ülkemizde çay hasadının yapıldığı dönemde yurtdışından ithal çay girişine izin verilmesi nedeniyle yerli üreticimizin mağduriyet yaşadığı defalarca gündeme gelmişti. Çay ithalatına ilişkin olarak verdiğimiz son önergeye 04 Ağustos 2020 tarihindeki yanıtta, Rize Çay İhtisas Gümrük Müdürlüğü tarafından Türk Gıda Kodeksine uygun olmayan çayların ithalatına izin verilmeyerek çay üreticisinin korunmasını sağladığınızı ifade etmiştiniz. Açıklamalarınızdan anlaşıldığı kadarıyla, Resmi mevzuata uygun yollar kanalıyla ithal edilen çaylar dışında, kaçak yollardan giren çayların ülkemiz ekonomisine ve tüketicinin sağlığına verdiği zararlar Bakanlığınız Gümrük ve Emniyet birimleri ile birlikte birçok eğitim faaliyeti düzenlemiştir.”
TBMM Başkanlık Divanı Üyesi CHP Giresun Milletvekili Necati Tığlı, Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda Azerbaycan’dan gümrük muafiyeti sağlanarak çay ithaline ilişkin Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye şu önemli soruları sordu;
1. Ülkemiz 2020-2021 yıllarında, hangi ülkeden ne miktarda çay ithali gerçekleştirmiştir?
2. Bu konuda gümrük muafiyeti ve ithalatı kolaylaştırıcı hangi teşvik ve avantajlar sağlanmıştır?
3. Çay ithal ettiğimiz bu ülkelere ve şirketlere gümrük muafiyeti vs. adı altında sağlanan teşvikin, ülkemiz ekonomisine, çay üreticisine hangi avantajı sağlayacağını ifade eder misiniz?
4. Yaş çay alımında, ÇAYKUR tarafından kota uygulaması ile gümrük muafiyeti sağlanarak özel sektöre yurt dışından çay ithalat kolaylığı sağlanması arasında büyük bir çelişki olduğunu siz de düşünüyor musunuz?
5. ÇAYKUR deposunda çay stoku bulunmakta mıdır? Ne kadar stok bulunmaktadır? Stok koşullarında bozulduğu için imha edilen çay miktarı nedir?
6. Ülkemizde çay üreticimiz diğer ülkelere göre daha yüksek maliyetlerle üretim yapmakta mıdır? Üreticimizin bu ülkelerle rekabet edebilmesi için girdi maliyetlerinde artışa paralel destekleme, teşvik oranlarında yıllardır neden yeterli artış sağlanmamıştır?
7. Çay ithalatına teşvik etmek yerine, ülkemizde üretilen çayın, organik siyah ve yeşil çay olarak ihracatının artırılmasına, potansiyel fırsatların değerlendirilmesi ve üretimin teşvik edilmesine yönelik çalışmalar yapmayı düşünüyor musunuz?
8. Mevzuata uygun biçimde ithal edilen çaylar olsun, kaçak yoldan ülkemize sokularak piyasaya sürülen çaylar olsun, tüketicimizin sağlığı için tehdit olduğu kadar, ülkemiz çay üreticisini de yoksulluğa açlığa mahkûm etmekte ve nihayetinde sağlığını kaybetmesine sebep olmaktadır. Bu sebeple bu yöndeki kararların iptali ve çay ithalatının durdurulması konusunda Bakanlığınız ne düşünmektedir?